Στην κλασική καρδιοχειρουργική, η στεφανιαία παράκαμψη (γνωστή και ως bypass καρδιάς) πραγματοποιείται με τη χρήση μηχανήματος εξωσωματικής κυκλοφορίας (on-pump CABG). Το μηχάνημα αυτό επιτρέπει στην πάλλουσα καρδιά να σταματήσει, ώστε ο χειρουργός να εκτελέσει την επέμβαση με ακρίβεια σε ακίνητο πεδίο.

Το αίμα του ασθενούς διοχετεύεται μέσω σωλήνων στη μηχανή και επιστρέφει στις αρτηρίες για να διατηρηθεί η συστηματική κυκλοφορία. Μετά την ολοκλήρωση της επέμβασης, πραγματοποιείται επανεκκίνηση της καρδιάς. Το μηχάνημα εξωσωματικής κυκλοφορίας έχει σώσει και συνεχίζει να σώζει εκατομμύρια ζωές και είναι αναπόσπαστο μέρος πολλών επεμβάσεων.

Έχει επιπλοκές και κινδύνους το bypass καρδιάς με τη χρήση του μηχανήματος εξωσωματικής κυκλοφορίας;

Η χρήση της εξωσωματικής κυκλοφορίας έχει ορισμένους κινδύνους για τους ασθενείς. Το ποσοστό νοσηρότητας σε ένα bypass καρδιάς μπορεί να φτάσει το 6-8%, κυρίως λόγω της χρήσης του μηχανήματος. Οι επιπλοκές περιλαμβάνουν αυξημένο κίνδυνο αιμορραγίας, νευρολογικές βλάβες, πιθανότητα εγκεφαλικού επεισοδίου και ενεργοποίηση φλεγμονώδους αντίδρασης στο σώμα. Επίσης, η καρδιά σταματά κατά τη διάρκεια της επέμβασης, με αποτέλεσμα πιθανή βλάβη στο μυοκάρδιο, ειδικά σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια ή πρόσφατο έμφραγμα.

Μπορεί να γίνει το bypass καρδιάς χωρίς τη χρήση του μηχανήματος εξωσωματικής κυκλοφορίας;

Η επιλογή να πραγματοποιηθεί η επέμβαση χωρίς τη χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας με πάλλουσα καρδιά (OPCAB) μπορεί να μειώσει αυτές τις επιπλοκές. Στις περισσότερες καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις, η χρήση του μηχανήματος είναι απαραίτητη, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου πρέπει να επέμβουμε στο εσωτερικό της καρδιάς.

Ωστόσο, στη στεφανιαία παράκαμψη, η οποία αφορά τα αγγεία που τροφοδοτούν την καρδιά και βρίσκονται στην επιφάνειά της, είναι δυνατή η επέμβαση χωρίς εξωσωματική κυκλοφορία, χάρη στις τεχνολογικές εξελίξεις. Αυτό επιτρέπει την εκτέλεση της στεφανιαίας παράκαμψης, ενώ η καρδιά συνεχίζει να χτυπά, με τη φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος να διατηρείται και την επέμβαση να γίνεται πιο απλή.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα του bypass καρδιάς χωρίς εξωσωματική κυκλοφορία;

Τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου περιλαμβάνουν μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο, λιγότερες διαταραχές πηκτικότητας, μικρότερο χρόνο χειρουργείου και παραμονής στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας, καθώς και μειωμένο κίνδυνο μετεγχειρητικών επιπλοκών στα νεφρά, στον εγκέφαλο και στο αναπνευστικό σύστημα.

Για ποιες κατηγορίες ασθενών είναι ωφέλιμο το bypass με πάλλουσα καρδιά (OPCAB);

Το Bypass καρδιάς Στεφανιαία παράκαμψη με πάλλουσα καρδιά (OPCAB) είναι ιδιαίτερα ωφέλιμο για ασθενείς άνω των 75 ετών, γυναίκες, διαβητικούς και ασθενείς με συγκεκριμένα προβλήματα υγείας, όπως αθηρωματική αορτή, νεφροπάθεια, δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, περιφερική αγγειοπάθεια, κλπ.

Τι εξειδίκευση χρειάζεται το bypass με πάλλουσα καρδιά (OPCAB);

Η εφαρμογή του bypass καρδιάς χωρίς εξωσωματική κυκλοφορία απαιτεί εξειδικευμένο και έμπειρο Καρδιοχειρουργό, καθώς δεν είναι απλώς μια αντιγραφή της κλασικής επέμβασης bypass. Πρόκειται για μια διαφορετική προσέγγιση που συνεχώς εξελίσσεται, με τη χρήση κυρίως αρτηριακών μοσχευμάτων και την αποφυγή χειρισμών στην αορτή, κάτι που μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων.

Τι γίνεται αν χρησιμοποιηθεί ως μόσχευμα η σαφηνής φλέβα στο bypass καρδιάς χωρίς εξωσωματική κυκλοφορία;

Όσον αφορά τη σαφηνή φλέβα, αν αυτή χρησιμοποιηθεί για μόσχευμα, το αίμα θα βρει άλλη διαδρομή για να επιστρέψει στην καρδιά (παράπλευρη κυκλοφορία). Για ένα διάστημα περίπου 3 μηνών, μπορεί να εμφανιστεί οίδημα στο πόδι από το οποίο αφαιρέθηκε η φλέβα, το οποίο συνήθως υποχωρεί όταν ο ασθενής ξαπλώνει. Αυτό είναι φυσιολογικό και μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση ειδικών καλτσών για τον περιορισμό του οιδήματος.

Bypass με πάλλουσα καρδιά ή με τη κλασσική μέθοδο;

Η ανάπτυξη της καρδιοχειρουργικής, στηρίχθηκε κυρίως στη χρήση της μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας, η οποία συνδέεται κατά την διάρκεια της επέμβασης μέσω σωλήνων με τα μεγάλα αγγεία του ασθενούς. Με τους σωλήνες αυτούς, το αίμα που συγκεντρώνεται στη καρδιά διοχετεύεται στη μηχανή της εξωσωματικής κυκλοφορίας, φιλτράρεται, οξυγονώνεται και σε συνέχεια επανακυκλοφορεί και επιστρέφει στο σώμα μέσω της αορτής. Η καρδιά απομονώνεται και σταματά και η λειτουργία της όπως και αυτή των πνευμόνων, υποκαθίσταται μηχανικά. Με τον τρόπο αυτό, μπορούμε να δουλέψουμε μεν σε ένα αναίμακτο και ακίνητο χειρουργικό πεδίο αλλά με μη φυσικό τρόπο.

Η φλεγμονώδης αντίδραση του οργανισμού και η έκκριση τοξικών ουσιών που προκαλείται από αυτή την αφύσικη επαφή των έμμορφων συστατικών του αίματος με τους σωλήνες σύνδεσης της μηχανής (μηχανισμός αντίδρασης του οργανισμού σε κάτι ξένο) μπορούν να προκαλέσουν βλάβες σε όργανα στόχους όπως τα νεφρά, οι πνεύμονες, το ήπαρ και ο εγκέφαλος. Το οξειδωτικό στρες από την επαναιμάτωση της καρδιάς μετά την πλήρη ισχαιμία μπορεί να προκαλέσει βλάβες στην ίδια την καρδιά. Το ίδιο και οι μηχανικές βλάβες που μπορεί να συμβούν είτε στα σημεία σύνδεσης των σωλήνων και των μεγάλων αγγείων (αιμορραγίες, τραυματισμός), είτε από τη χαμηλή πίεση που διατηρείται από την μηχανή στη διάρκεια της επέμβασης που μπορεί να μειώσει την αιμάτωση του εγκεφάλου. Όλες αυτές, είναι κυρίως οι επιπλοκές που διατηρούν ακόμη και σήμερα παρά την τεχνολογική εξέλιξη τη θνητότητα αυτών των επεμβάσεων, στο 2-8%.

Bypass με πάλλουσα καρδιά – Η Τεχνική

Η μόνη πραγματική εξέλιξη τα τελευταία 20 χρόνια, μπορεί να θεωρηθεί η δυνατότητα που έχουμε ως καρδιοχειρουργοί, να χειρουργούμε πλέον χωρίς να χρησιμοποιούμε την μηχανή της εξωσωματικής κυκλοφορίας, αλλά κυρίως χωρίς να σταματούμε την λειτουργία της καρδιάς, αποφεύγοντας έτσι και τις επιπλοκές που απορρέουν από την εφαρμογή της. Αυτή η εξέλιξη, βρήκε πρόσφορο έδαφος κυρίως στις επεμβάσεις στεφανιαίας παράκαμψης, το γνωστό bypass (την παράκαμψη δηλαδή των αποφραγμένων ή στενωμένων αγγείων της καρδιάς ) που βρίσκονται στην εξωτερική επιφάνεια της και η πρόσβασή τους είναι εύκολη.

Με εξελιγμένα χειρουργικά εργαλεία που ονομάζονται σταθεροποιητές, διατηρούμε ακίνητα τα αγγεία της καρδιάς στα σημεία που θέλουμε να επαναιματώσουμε και με μοσχεύματα που παίρνουμε από τον ίδιο τον ασθενή, παρακάμπτουμε τις στενώσεις που έχουν δημιουργηθεί από την στεφανιαία νόσο, έχοντας την καρδιά σε πλήρη λειτουργία.

Έχει αποδειχθεί με πολυκεντρικές μελέτες ότι είναι μειωμένος ο χρόνος χειρουργείου, η ανάγκη για μετάγγιση αίματος, καθώς και η παραμονή στη ΜΕΘ και στο νοσοκομείο. Ο ασθενής κινητοποιείται άμεσα την πρώτη μετεγχειρητική ημέρα και οι επιπλοκές στο αναπνευστικό σύστημα, τους νεφρούς, το ήπαρ και τον εγκέφαλο ελαχιστοποιούνται, όπως και οι λοιμώξεις, οι αρρυθμίες και οι νευρολογικές διαταραχές. Το Bypass γίνεται πια σαν μια οποιαδήποτε άλλη χειρουργική επέμβαση.

Τα αποτελέσματα του Bypass καρδιάς Στεφανιαία παράκαμψη με πάλλουσα καρδιά (OPCAB) έχουν άμεση σχέση με την εμπειρία του χειρουργού και της χειρουργικής ομάδας. Δεν είναι μια επέμβαση που μπορεί να πραγματοποιηθεί από όλους τους χειρουργούς. Ο λόγος είναι ότι δεν μπορεί εύκολα να αναπαραχθεί και η περίοδος εκμάθησης είναι μεγάλη. Γιαυτό και ο αρχικός ενθουσιασμός για την τεχνική αυτή σταμάτησε, με αποτέλεσμα πολύ λίγοι καρδιοχειρουργοί να συνεχίζουν να την υπηρετούν.

Ποιοι ασθενείς ωφελούνται περισσότερο

Οι ασθενείς που έχουν το μεγαλύτερο όφελος από την χειρουργική στεφανιαίων αγγείων με πάλλουσα καρδιά είναι οι εξής:

• Οι ασθενείς υψηλού χειρουργικού κινδύνου με καρδιακή ανεπάρκεια. Με χαμηλό κλάσμα εξώθησης, όπως λέμε. Φανταστείτε μια τέτοια καρδιά να πρέπει να παραμείνει σταματημένη για 2-3 ώρες. Οι επιπτώσεις είναι βαρύτατες όπως και η θνητότητα. Έχει αποδειχθεί ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο χειρουργικός κίνδυνος τόσο καλύτερα τα αποτελέσματα με πάλλουσα καρδιά.
• οι μεγαλύτεροι των 75 ετών
• με αθηρωματική αορτή
• με ΧΑΠ
• διαβητικοί
• νεφροπαθείς
• σε αντιαιμοπεταλλιακή αγωγή
• με περιφερική αγγειοπάθεια
• ασθενείς που δεν δέχονται μετάγγιση αίματος
• επανεπεμβάσεις

Στο κέντρο μας, ο συνδυασμός της τεχνικής αυτής (Bypass με πάλλουσα καρδιά) αλλά και η πιστή εφαρμογή των επίσημων κατευθυντήριων οδηγιών των διεθνών καρδιοχειρουργικών εταιριών για χρήση αρτηριακών μοσχευμάτων (δύο μαστικών κυρίως αρτηριών) και αποφυγή χειρισμών στην αορτή, έχει οδηγήσει σε εξαιρετικά αποτελέσματα.

Το Ιατρικό Κέντρο Αθηνών από το 2014 έχει στηρίξει την προσπάθεια μας αυτή με σύγχρονο βιοϊατρικό εξοπλισμό, με έμπειρο και εξειδικευμένο νοσηλευτικό προσωπικό που σε συνδυασμό με τα εξαιρετικά αποτελέσματα μας, καθιστούν το κέντρο μας μοναδικό. Πρωτοποριακές επεμβάσεις Bypass σε πάλλουσα καρδιά στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών

Οι τελευταίες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρίας και της Ευρωπαϊκής Εταιρίας Καρδιοθωρακοχειρουργών (ESC/EACTS) για την στεφανιαία παράκαμψη (bypass) όπου φαίνεται η αναγκαιότητα εμπειρίας και εξειδίκευσης για τους χειρουργούς που ασχολούνται με την χειρουργική της πάλλουσα καρδιάς ώστε να έχουμε τα επιθυμητά αποτελέσματα (high experienced operators).

Επίσης στις οδηγίες είναι φανερό ότι προτείνεται η χειρουργική των στεφανιαίων αγγείων με πάλλουσα καρδιά στους ασθενείς με αθηροσκληρωτική νόσο στην αορτή και σε υψηλού κινδύνου ασθενείς.

Τα χαρακτηριστικά που προτείνεται να έχει η στεφανιαία παράκαμψη (Bypass καρδιάς Στεφανιαία παράκαμψη με πάλλουσα καρδιά (OPCAB)) με βάση τις τελευταίες οδηγίες ESC/EACTS 2018, παρουσιάζονται στη φωτογραφία.

Το κέντρο μας τα εφαρμόζει ήδη από την έναρξη λειτουργίας του, δηλαδή πολύ πριν γίνουν αποδεκτά σαν οδηγίες.

1. Ελάχιστοι χειρισμοί στην αορτή.

2. Πάλλουσα καρδιά σε αθηρωματική αορτή.

3. Πάλλουσα καρδιά σε υψηλού κινδύνου ασθενείς.

4. Μαστική στον πρόσθιο (αναφέρεται αριστερή μαστική στον πρόσθιο αν και πλέον λέμε μαστική στον πρόσθιο, δεξιά ή αριστερή)

5. Δύο μαστικές αρτηρίες αν ο κίνδυνος από επιπλοκές στο στέρνο το επιτρέπει.

6. Skeletonized μαστικές εάν υπάρχει κίνδυνος επιπλοκών.

7. Κερκιδική αρτηρία σε μεγάλη στένωση στο στεφανιαίο αγγείο.

8. Ενδοσκοπική λήψη φλεβικών μοσχευμάτων.

9. Χωρίς χειρισμούς λήψη φλεβικών μοσχευμάτων.

10.Πλήρης επαναιμάτωση.

11.Έλεγχος της ροής στα μοσχεύματα.

Η χειρουργική αντιμετώπιση των στεφανιαίων αγγείων με πάλλουσα καρδιά αποτελεί μια καινοτόμο και διεθνώς αναγνωρισμένη μέθοδο. Σε αυτήν την τεχνική, η στεφανιαία παράκαμψη (Bypass) πραγματοποιείται ενώ η καρδιά συνεχίζει να πάλλεται και να λειτουργεί κανονικά. Αντίθετα, στην κλασική καρδιοχειρουργική προσέγγιση, η διαδικασία γίνεται με τη χρήση της εξωσωματικής κυκλοφορίας, η οποία αντικαθιστά προσωρινά τη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων, σταματώντας τη ροή του αίματος προς αυτά.

Με τη μέθοδο της πάλλουσας καρδιάς, ειδικά χειρουργικά εργαλεία, γνωστά ως σταθεροποιητές, επιτρέπουν την ακινητοποίηση συγκεκριμένων σημείων της καρδιάς όπου απαιτείται παρέμβαση. Έτσι, είναι δυνατή η παράκαμψη των φραγμένων αγγείων ενώ η καρδιά εξακολουθεί να συσπάται φυσιολογικά, χωρίς να απαιτείται η χρήση σωλήνων για την κυκλοφορία του αίματος. Αυτό καθιστά την επέμβαση λιγότερο παρεμβατική και πιο φυσική.

Αντίθετα, στη συμβατική μέθοδο, το μηχάνημα της εξωσωματικής κυκλοφορίας επιτρέπει τη διακοπή της καρδιακής λειτουργίας, παρέχοντας στον χειρουργό ένα σταθερό πεδίο εργασίας. Ωστόσο, το αίμα του ασθενούς διοχετεύεται σε ένα εξωτερικό σύστημα και επιστρέφει μέσω σωλήνων, διαδικασία που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο επιπλοκών. Μετά το πέρας της επέμβασης, η καρδιά επανεκκινείται. Το ποσοστό επιπλοκών αυτής της προσέγγισης ανέρχεται στο 6-8%, με τις περισσότερες να σχετίζονται με την εξωσωματική κυκλοφορία.

Η εκπαίδευση στην καρδιοχειρουργική με πάλλουσα καρδιά απαιτεί πολυετή εμπειρία και εξειδίκευση. Παραδοσιακά, οι καρδιοχειρουργοί εκπαιδεύονται στην κλασική προσέγγιση, όπου η καρδιά ακινητοποιείται. Ωστόσο, προκειμένου να μειωθούν οι επιπλοκές της εξωσωματικής κυκλοφορίας, αυξάνεται το ενδιαφέρον για τη χειρουργική αντιμετώπιση των στεφανιαίων αγγείων σε πάλλουσα καρδιά, μια μέθοδος που μειώνει την επιβάρυνση του ασθενούς, ενώ αυξάνει την πολυπλοκότητα για τον χειρουργό.

Παρότι η κλασική μέθοδος εξακολουθεί να είναι η επικρατούσα, η επιστημονική έρευνα έχει ρίξει φως στις διαφορές μεταξύ των δύο προσεγγίσεων. Μια από τις μεγαλύτερες σχετικές μελέτες, η τυχαιοποιημένη έρευνα CORONARY, δημοσιεύτηκε το 2012 στο “The New England Journal of Medicine” από τον Dr. A. Lamy και τους συνεργάτες του. Η μελέτη, που περιλάμβανε 4.752 ασθενείς από 79 ιατρικά κέντρα σε 19 χώρες, συνέκρινε τις δύο τεχνικές σε όρους αποτελεσματικότητας και επιπλοκών.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της CORONARY, δεν υπήρξαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των δύο μεθόδων στις πρώτες 30 ημέρες μετά την επέμβαση όσον αφορά τη θνησιμότητα, τα εγκεφαλικά επεισόδια, τα εμφράγματα του μυοκαρδίου ή την ανάγκη για αιμοκάθαρση λόγω νεφρικής ανεπάρκειας. Ωστόσο, η χειρουργική των στεφανιαίων αγγείων με πάλλουσα καρδιά παρουσίασε ορισμένα πλεονεκτήματα, όπως μειωμένη ανάγκη για μετάγγιση αίματος, λιγότερες περιπτώσεις μετεγχειρητικής αιμορραγίας, μικρότερη πιθανότητα οξείας νεφρικής βλάβης και μειωμένο κίνδυνο λοιμώξεων του αναπνευστικού συστήματος. Από την άλλη πλευρά, οι ασθενείς που υποβλήθηκαν στη συγκεκριμένη τεχνική εμφάνισαν μεγαλύτερη πιθανότητα να χρειαστούν κάποιας μορφής επανεπέμβαση (αγγειοπλαστική ή νέα χειρουργική παρέμβαση).

Ενδιαφέρον παρουσιάζει το εύρημα ότι οι ασθενείς χαμηλού κινδύνου (EUROSCORE < 3) είχαν ελαφρώς καλύτερα αποτελέσματα με την κλασική μέθοδο, ενώ οι ασθενείς μεσαίου ή υψηλού κινδύνου (EUROSCORE > 3) επωφελήθηκαν περισσότερο από τη χειρουργική σε πάλλουσα καρδιά. Επομένως, οι συγγραφείς της μελέτης πρότειναν ότι η επιλογή της τεχνικής θα πρέπει να εξατομικεύεται με βάση το προφίλ κινδύνου κάθε ασθενούς.

Συμπερασματικά, τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα των δύο μεθόδων φαίνεται να είναι παρόμοια. Ωστόσο, η άμεση μετεγχειρητική περίοδος παίζει καθοριστικό ρόλο στην πορεία ανάρρωσης του ασθενούς, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις ηλικιωμένων, διαβητικών, ατόμων με αναπνευστικά ή νεφρικά προβλήματα και ασθενών με αθηρωματική αορτή. Για τον λόγο αυτό, η χειρουργική σε πάλλουσα καρδιά μπορεί να αποτελεί προτιμότερη επιλογή για συγκεκριμένες ομάδες ασθενών, προσφέροντας μικρότερο λειτουργικό κίνδυνο και ταχύτερη ανάρρωση.

πηγή: blog.nowdoctor.gr

Επεμβάσεις bypass – κλασσική επέμβαση

Στην κλασσική επέμβαση στεφανιαίας παράκαμψης (το γνωστό bypass στα “ελληνικά”) οι ασθενείς συνδέονται μέσω σωλήνων με μηχανή εξωσωματικής κυκλοφορίας, η οποία υποκαθιστά την καρδιά και τους πνεύμονες κατά τα διάρκεια της επέμβασης. Με τον τρόπο αυτό οι χειρουργοί μπορούν να σταματούν την καρδιά και να χειρουργούν με ακρίβεια σε μία ακίνητη καρδιά και σε καθαρό χειρουργικό πεδίο.

Επεμβάσεις bypass  – Πάλλουσα καρδιά

Την τελευταία δεκαετία έγινε μια προσπάθεια με την βοήθεια της τεχνολογίας να εξελιχθεί αυτή η αναγνωρισμένη και κλασσική χειρουργική μέθοδος. Ο στόχος ήταν να μειωθεί η επιβάρυνση του οργανισμού του ασθενούς, οι επιπλοκές της επέμβασης, ο χρόνος παραμονής στο νοσοκομείο και να επιταχυνθεί η ανάρρωση. Το αποτέλεσμα ήταν η ανάπτυξη της χειρουργικής των στεφανιαίων αγγείων (by-pass) με πάλλουσα την καρδιά.

Τι είναι το bypass με πάλλουσα καρδιά και ποια τα οφέλη του;

Μπορείτε να φανταστείτε κατά τη διάρκεια του χειρουργείου για bypass, η καρδιά να μην σταματάει να χτυπάει και το αίμα να συνεχίζει να κυκλοφορεί φυσιολογικά μέσα σε αυτή καθ όλη τη διάρκεια της επέμβασης;

Πρόκειται για μια πρωτοποριακή και διεθνώς αναγνωρισμένη μέθοδο, με την οποία η στεφανιαία παράκαμψη (Bypass καρδιάς Στεφανιαία παράκαμψη με πάλλουσα καρδιά (OPCAB)) πραγματοποιείται αποκλειστικά με πάλλουσα καρδιά (OPCAB).

Το βασικό χαρακτηριστικό είναι η αποφυγή χρήσης της μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας και των προβλημάτων που απορρέουν από την εφαρμογή της. Η εξειδικευμένη εκπαίδευση, η απαραίτητη χειρουργική εμπειρία στην συγκεκριμένη τεχνική, σε συνδυασμό με τις τεχνολογικές εξελίξεις και τα εξελιγμένα χειρουργικά εργαλεία, μας επιτρέπουν να διατηρούμε ακίνητα τμήματα της επιφάνειας της καρδιάς στα οποία πρέπει να πραγματοποιηθεί το by-pass. Με ακίνητη την περιοχή που μας ενδιαφέρει, είναι ασφαλής η παράκαμψη του προβληματικού αγγείου την στιγμή που η υπόλοιπη καρδιά συσπάται κανονικά. Με την OPCAB διατηρείται η φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος (χωρίς αυτό να περνά από σωλήνες), συντηρείται η φυσιολογία του οργανισμού και η επέμβαση απλοποιείται και επιβαρύνει τον ασθενή τόσο όσο κάθε άλλη μη καρδιοχειρουργική επέμβαση.

Πρόσφατη τυχαιοποιημένη έρευνα που δημοσιεύθηκε στο NEJM τον Απρίλιο του 2012 με 4752 ασθενείς από 79 καρδιοχειρουργικά κέντρα σε 19 χώρες συνέκρινε τα αποτελέσματα της χειρουργικής πάλλουσας καρδιάς με την κλασική στις 30 πρώτες μετεγχειρητικές ημέρες. Τα αποτελέσματα επιβεβαιώνουν τον μικρότερο βαθμό μετάγγισης, επανεπέμβασης για αιμορραγία, αναπνευστικής και νεφρικής ανεπάρκειας. Οι συγγραφείς συμπεραίνουν ότι είναι προτιμότερο οι ασθενείς μέτριου και υψηλού κινδύνου να χειρουργούνται με πάλλουσα καρδιά.

Τα οφέλη από την μέθοδο αυτή είναι:

–Μειωμένη ανάγκη για μετάγγιση αίματος,

–Μικρότερος χρόνος χειρουργείου και παραμονής στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας,

–Λιγότερες μετεγχειρητικές επιπλοκές στο αναπνευστικό σύστημα και τους νεφρούς

–Μείωση αρρυθμιών όπως την πολύ συχνή μετεγχειρητική κολπική μαρμαρυγή

-Σχεδόν εξάλειψη του κινδύνου εγκεφαλικού επεισοδίου και λοιπών νευρολογικών διαταραχών.

Ποιοι ασθενείς ωφελούνται περισσότερο με τη νέα αυτή μέθοδο;

– Οι άνθρωποι που είναι μεγαλύτεροι των 75 ετών

– Οι Γυναίκες

– Οι Διαβητικοί

– Οι ασθενείς με αθηρωματική αορτή

– Οι Νεφροπαθείς

– Οι άνθρωποι που παρουσιάζουν δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας

– Οι ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια

– Οι Ασθενείς υπό αντιαιμοπεταλλιακή αγωγή

– Οι άνθρωποι με περιφερική αγγειοπάθεια.

– Οι άνθρωποι που δεν δέχονται αίμα για θρησκευτικούς λόγους

– Οι χρήζοντες επανεπέμβασης.

Η συγκεκριμένη μέθοδος έχει εμπλουτισθεί με την χρήση μόνο αρτηριακών μοσχευμάτων (των δύο εσω μαστικών αρτηριών) που αποδεδειγμένα αντέχουν περισσότερο χρόνο, με σύνθετα μοσχεύματα που παρασκευάζονται από τα αρτηριακά μοσχεύματα και το κυριότερο με αποφυγή χειρισμών στην αορτή που όταν είναι αθηρωματική μπορεί να είναι η αιτία ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων. Στην πράξη έχουμε καταφέρει οι ασθενείς να μένουν από 10-24 ώρες στη μονάδα εντατικής θεραπείας και τέσσερεις με έξι ημέρες στο θάλαμο νοσηλείας.

Η πρωτοποριακή αυτή μέθοδος εφαρμόζεται με απόλυτη επιτυχία στο Κέντρο Χειρουργικής Πάλλουσας Καρδιάς του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, υπό την Διεύθυνση του καρδιοχειρουργού κ. Βασιλείου Κωτσή. Οι εξειδικευμένοι και έμπειροι Καρδιοχειρουργοί του Κέντρου, τα εξελιγμένα χειρουργικά μηχανήματα και η ύπαρξη ειδικής Καρδιοχειρουργικής ΜΕΘ στο ιατρικό Κέντρο Αθηνών, υποστηρίζουν συνολικά τη νέα αυτή μέθοδο, προσφέροντας πλήρη ασφάλεια και άριστα αποτελέσματα για τον ασθενή. Το Κέντρο στο σύνολο των περιστατικών του και ανεξάρτητα από τη βαρύτητά τους, παρουσιάζει νοσηρότητα και θνητότητα μικρότερη από μεγάλα και αναγνωρισμένα κέντρα του εξωτερικού, στοιχεία που το καθιστούν σημείο αναφοράς στην Ελλάδα στην εφαρμογή αυτής της μεθόδου.

πηγή: iatropedia.gr

Ένας σημαντικός αριθμός επιτυχημένων επεμβάσεων έχει ήδη πραγματοποιηθεί κατά το πρώτο έτος λειτουργίας της Καρδιοχειρουργικής Κλινικής-Κέντρου Χειρουργικής Πάλλουσας Καρδιάς στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών. Μεταξύ αυτών, περισσότερες από 120 περιπτώσεις αφορούσαν αμιγώς στεφανιαία παράκαμψη (Bypass).

Υπό τη διεύθυνση του καρδιοχειρουργού κ. Βασίλειου Κωτσή, M.D., η κλινική λειτουργεί ως εξειδικευμένο κέντρο, στο οποίο διενεργούνται όλες οι καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις, με ιδιαίτερη έμφαση στη στεφανιαία παράκαμψη με πάλλουσα καρδιά (OPCAB). Σε διεθνές επίπεδο, η συγκεκριμένη τεχνική εφαρμόζεται αποκλειστικά από εξειδικευμένους καρδιοχειρουργούς και σε επιλεγμένα ιατρικά κέντρα.

Το κύριο πλεονέκτημα αυτής της μεθόδου είναι η αποφυγή χρήσης της μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας, η οποία υποκαθιστά προσωρινά τη λειτουργία της καρδιάς και των πνευμόνων, αποτρέποντας έτσι επιπλοκές που συνδέονται με τη χρήση της. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, η καρδιά συνεχίζει να λειτουργεί φυσιολογικά, ενώ εξειδικευμένοι σταθεροποιητές επιτρέπουν στον χειρουργό να εκτελέσει τη διαδικασία με ακρίβεια, παρά την κίνηση του οργάνου. Παράλληλα, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη χρήση αρτηριακών μοσχευμάτων, τα οποία, σύμφωνα με τις σύγχρονες μελέτες, προσφέρουν βελτιωμένα μακροχρόνια αποτελέσματα. Οι έμμισχες μαστικές αρτηρίες και η κερκιδική αρτηρία αποτελούν τις βέλτιστες επιλογές για την επαναιμάτωση του αριστερού αγγειακού δικτύου της καρδιάς.

Αυτή η προσέγγιση προσφέρει σημαντικά οφέλη σε ασθενείς υψηλού κινδύνου, όπως άτομα με σακχαρώδη διαβήτη, νεφρική ανεπάρκεια, ηλικιωμένους άνω των 75 ετών, ασθενείς με αθηρωματική αορτή, μειωμένη λειτουργία της αριστερής κοιλίας, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια ή περιφερική αγγειοπάθεια, καθώς και σε γυναίκες ή άτομα που λαμβάνουν αντιαιμοπεταλιακή αγωγή μετά από οξύ στεφανιαίο επεισόδιο. Επιπλέον, αποτελεί ιδανική λύση για ασθενείς που αποφεύγουν τη μετάγγιση αίματος για θρησκευτικούς λόγους ή απαιτούν επανεπέμβαση (Redo).

Τα αποτελέσματα των επεμβάσεων στο Ιατρικό Κέντρο Αθηνών είναι συγκρίσιμα ή και ανώτερα από αντίστοιχα μεγάλα ιατρικά κέντρα του εξωτερικού. Η διάρκεια νοσηλείας ανέρχεται σε μόλις έξι ημέρες, δύο έως τρεις ημέρες λιγότερο από τον διεθνή μέσο όρο. Οι ασθενείς παρακολουθούνται μέσω προηγμένης τεχνολογίας Τηλεμετρίας, με φορητές συσκευές που επιτρέπουν τη συνεχή καταγραφή ηλεκτροκαρδιογραφήματος, αρρυθμιών, σφύξεων και οξυγόνωσης, είτε σε κατάσταση ηρεμίας είτε κατά την κίνηση.

Αξίζει να σημειωθεί πως έως σήμερα δεν έχουν καταγραφεί σοβαρές επιπλοκές, όπως εμφράγματα του μυοκαρδίου, λοιμώξεις του αναπνευστικού ή αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, τη στιγμή που το αντίστοιχο ποσοστό διεθνώς κυμαίνεται μεταξύ 3-6%. Ο μέσος όρος μετάγγισης αίματος ανά ασθενή έχει περιοριστεί σε λιγότερο από μία μονάδα, ενώ το ποσοστό θνητότητας είναι μόλις 1%, σημαντικά χαμηλότερο από το διεθνές εύρος του 1,5-3%.

«Το υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης του ιατρικού προσωπικού, οι προηγμένες εγκαταστάσεις και η διαρκής ηλεκτρονική παρακολούθηση των ασθενών μέσω τηλεμετρίας διασφαλίζουν τη συνέχιση των άριστων αποτελεσμάτων του Κέντρου Χειρουργικής Πάλλουσας Καρδιάς», ανέφερε ο κ. Βασίλειος Ν. Κωτσής, Διευθυντής της Καρδιοχειρουργικής Κλινικής.

Πριν από τη στεφανιαία παράκαμψη με πάλλουσα καρδιά

Η κλασική μέθοδος στεφανιαίας παράκαμψης

Στην παραδοσιακή καρδιοχειρουργική, η επέμβαση bypass πραγματοποιείται με τη χρήση μηχανήματος εξωσωματικής κυκλοφορίας (on-pump CABG). Η μηχανή αυτή επιτρέπει την παύση της καρδιακής λειτουργίας, ώστε ο χειρουργός να εκτελέσει την επέμβαση με ακρίβεια, σε ακίνητο και χωρίς παρουσία αίματος πεδίο. Το αίμα του ασθενούς διοχετεύεται προσωρινά στη μηχανή εξωσωματικής κυκλοφορίας, η οποία το επιστρέφει στο σώμα μέσω σωλήνων, διατηρώντας έτσι τη συστηματική κυκλοφορία.

Μετά την ολοκλήρωση της επέμβασης, η καρδιά επανεκκινείται. Η εξωσωματική κυκλοφορία είναι μια τεχνική που έχει σώσει αμέτρητες ζωές και αποτελεί απαραίτητο εργαλείο για πολλές καρδιοχειρουργικές επεμβάσεις. Ωστόσο, η χρήση της δεν είναι χωρίς κινδύνους, καθώς σχετίζεται με επιπλοκές που μπορεί να επηρεάσουν τον ασθενή.

Οι κίνδυνοι της εξωσωματικής κυκλοφορίας

Οι επιπλοκές που προκύπτουν από τη χρήση της εξωσωματικής κυκλοφορίας οφείλονται σε διάφορους μηχανισμούς:

• Αιμορραγίες και νευρολογικές βλάβες: Οι σωλήνες που τοποθετούνται στην αορτή και στα μεγάλα αγγεία αυξάνουν τον κίνδυνο αιμορραγίας και αποκόλλησης αθηρωματικών πλακών, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε εγκεφαλικό επεισόδιο.
• Φλεγμονώδης αντίδραση: Η επαφή του αίματος με το σύστημα εξωσωματικής κυκλοφορίας ενεργοποιεί φλεγμονώδεις αντιδράσεις, προκαλώντας επιβάρυνση σε ζωτικά όργανα όπως τα νεφρά, οι πνεύμονες και το ήπαρ.
• Διαταραχές της πήξης: Η καταστροφή αιμοπεταλίων αυξάνει τον κίνδυνο αιμορραγίας, ενώ μικροί θρόμβοι μπορεί να μεταφερθούν στον εγκέφαλο, προκαλώντας νευρολογικές διαταραχές.
• Ισχαιμική επιβάρυνση του μυοκαρδίου: Το σταμάτημα της καρδιάς κατά τη διάρκεια της επέμβασης οδηγεί σε προσωρινή ισχαιμία, η οποία μπορεί να επιδεινώσει την καρδιακή λειτουργία, ιδιαίτερα σε ασθενείς με προϋπάρχουσα καρδιακή ανεπάρκεια ή πρόσφατο έμφραγμα.

Η στεφανιαία παράκαμψη με πάλλουσα καρδιά (OPCAB)

Η στεφανιαία παράκαμψη μπορεί να πραγματοποιηθεί και χωρίς τη χρήση της μηχανής εξωσωματικής κυκλοφορίας. Η τεχνολογική εξέλιξη έχει επιτρέψει την ανάπτυξη ειδικών σταθεροποιητών, οι οποίοι κρατούν ακίνητη την περιοχή της καρδιάς που χρήζει επέμβασης, ενώ η υπόλοιπη καρδιά συνεχίζει να λειτουργεί φυσιολογικά. Έτσι, η φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος διατηρείται και η διαδικασία γίνεται λιγότερο επεμβατική, προσομοιάζοντας σε μια τυπική χειρουργική επέμβαση.

Τα πλεονεκτήματα της OPCAB

Σύμφωνα με πρόσφατες κλινικές μελέτες, η μέθοδος OPCAB προσφέρει σημαντικά οφέλη:

• Συντομότερη νοσηλεία: Οι ασθενείς παραμένουν στο νοσοκομείο 4-5 ημέρες αντί για 7-9 που απαιτούνται με τη χρήση εξωσωματικής κυκλοφορίας.
• Λιγότερες διαταραχές πήξης: Η καταστροφή των έμμορφων στοιχείων του αίματος είναι μικρότερη, μειώνοντας την ανάγκη για μετάγγιση αίματος κατά 33%.
• Μειωμένος χρόνος χειρουργείου και εντατικής θεραπείας: Ο χρόνος διασωλήνωσης του ασθενούς είναι μικρότερος, μειώνοντας τις επιπλοκές από το αναπνευστικό σύστημα.
• Μειωμένος κίνδυνος νεφρικών και εγκεφαλικών επιπλοκών: Παρατηρείται επίσης σημαντική μείωση των αρρυθμιών, όπως η μετεγχειρητική κολπική μαρμαρυγή, που μπορεί να μειωθεί έως και 34%.

Ποιοι ασθενείς ωφελούνται περισσότερο;

Η OPCAB είναι ιδιαίτερα ευεργετική για:

• Ηλικιωμένους άνω των 75 ετών
• Γυναίκες
• Διαβητικούς
• Ασθενείς με αθηρωματική αορτή
• Νεφροπαθείς
• Ασθενείς με δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας
• Ασθενείς με χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
• Ασθενείς υπό αντιαιμοπεταλιακή αγωγή
• Ασθενείς με περιφερική αγγειοπάθεια

Η σημασία της εξειδίκευσης

Η εφαρμογή της OPCAB απαιτεί εξειδικευμένη εκπαίδευση και εμπειρία. Δεν πρόκειται απλώς για μια παραλλαγή της στεφανιαίας παράκαμψης με εξωσωματική κυκλοφορία, αλλά για μια διαφορετική χειρουργική προσέγγιση που συνεχώς εξελίσσεται.

Τα τελευταία χρόνια, η μέθοδος έχει εμπλουτιστεί με τη χρήση αποκλειστικά αρτηριακών μοσχευμάτων, όπως οι δύο έσω μαστικές αρτηρίες, οι οποίες παρουσιάζουν μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στο χρόνο. Επιπλέον, η αποφυγή χειρισμών στην αορτή μειώνει τον κίνδυνο ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων, καθιστώντας τη μέθοδο OPCAB μια ασφαλή και αποτελεσματική επιλογή για συγκεκριμένες ομάδες ασθενών.